200’den fazla türü tespit edilen ve sadece insanları enfekte eden HPV (Human Papilloma Virus), el, ayak ve genital bölgede düşük riskli siğillere, yüksek riskli türleri ise rahim ağzında lezyonlara ve rahim ağzı kanserine neden olur. . Tüm dünyada cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında birinci sırada yer alan HPV, Batı toplumlarında cinsel yönden aktif kadınların yaklaşık yüzde 70’inin hayatına en az bir kez giriyor. Tanıda HPV DNA ve Smear testleri büyük değer taşırken, pozitif bireylere uygulanan kolposkopi sistemi ile de mümkündür. Kansere neden olabilecek lezyonları tespit etmek mümkündür. Hastalığın lezyonlarına sadece tedavi uygulanabilirken alınacak önlemlerle bu hastalığın bulaşma riski azaltılabilir. Memorial Ankara Hastanesi Jinekolojik Onkoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Öz, HPV enfeksiyonu ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
Bulaşma en sık cilt temasıyla gerçekleşir.
Cilt teması, HPV’nin en yaygın bulaşma şeklidir. Dezenfektanlara karşı hayatta kalabilen HPV, genital organlarla temas eden eşya ve giysilerin ortak kullanımı sonucunda bir başkasına da bulaşabilmektedir. Bulaşmaya neden olan bir diğer durum ise gebelikte annede bulunan aktif genital HPV enfeksiyonunun normal doğum sırasında bebeğe bulaşmasıdır.
Genellikle asemptomatik
Genital siğiller, çoğunlukla asemptomatik olan HPV enfeksiyonunun en yaygın bulgusudur. Ayrıca serviksi kaplayan epitelde gelişen hücresel değişiklikler ve lezyonlar da asemptomatik durumlar oluşturur. Bu durumlar ancak tarama testlerinde patolojik inceleme veya biyopsi sonucunda teşhis edilir. Bu nedenle herhangi bir şikayet olmasa dahi sistematik jinekolojik muayenelerin aksatılmadan yapılması büyük değer taşımaktadır.
5 yılda bir HPV DNA ve smear testi yaptırılmalıdır.
Rahim ağzı kanseri taramasında kullanılan HPV testleri ile enfeksiyon varlığı tespit edilebilmektedir. HPV testinin kullanılmasındaki temel amaç, bireyde rahim ağzı kanseri ile ilişkili yüksek riskli HPV tiplerinin varlığının saptanmasıdır. Güncel rahim ağzı kanseri tarama programına göre her yıl 30 yaşından itibaren her kadına 5 yılda bir HPV DNA ve smear testi önerilmektedir. Yapılan testlerden herhangi birinde anormallik çıkması durumunda uzman doktor hastaya uygun tedavi planını sunar.
Kolposkopi kansere neden olabilecek lezyonları belirlemeye yardımcı olur
HPV testi pozitif çıktıktan sonra rahim ağzı kanserine neden olabilecek lezyonları erken teşhis etmek ve tedavi etmek için tanı yöntemi olan kolposkopi yapılır. Temel olarak rahim ağzını 8-20 kat büyütebilen mikroskop benzeri bir cihaz olan kolposkopi, rahim ağzı dokusunun daha detaylı incelenmesine olanak tanır. Ayrıca asetik asit ve lugol gibi özel solüsyonların rahim ağzı dokusunda meydana getirdiği değişiklikleri net bir şekilde gözlemleyebilmek ve ilgili yerlerden biyopsi alabilmek için hekime yol göstermektedir. Kolposkopi işlemi ve alınan biyopsi sonucuna göre bir sonraki adımda nasıl bir yol izleneceğine karar verilir.
Enfeksiyonun neden olduğu lezyonlara tedavi uygulanır.
HPV enfeksiyonunun kendisinin tedavisi yoktur. Tedavi çoğunlukla HPV enfeksiyonunun neden olduğu lezyonlara uygulanır. Bu kapsamda genital siğillerde kimyasal koterizasyon veya elektrokoterizasyon tedavi yöntemleri kullanılabilir.
CIN lezyonlarının (hücresel değişiklikler ve rahim ağzını kaplayan epitelde gelişen lezyonlar) tedavisi cerrahi yöntemler gerektirir. Lezyonun yeri ve şiddetine göre LEEP ya da soğuk konizasyon yöntemlerinden biri ile rahim ağzının etkilenen bölgesi çıkarılır.
Bu önlemlerle HPV enfeksiyonu riskini azaltabilirsiniz.
HPV enfeksiyonundan korunma tam olarak sağlanamasa da önlem alınarak bu risk en aza indirilebilir. HPV bulaşma olasılığını azaltmak için alınması gereken önlemler şu şekilde sıralanabilir:
- İlk cinsel bağ yaşı erken değil I: HPV enfeksiyonu ergenlik ve gençlerde, en sık 20-29 yaşların ortasında görülür. Erken yaşta başlayan cinsel yaşam, enfeksiyon riskini artıran faktörlerden biridir.
- tek eşlilik:Birden fazla cinsel partnere sahip olmak ve bu sayının artması bulaşma riskini artırır.
- Cinsel partnerin birden fazla partneri olmaması:Sizin değilse bile birden fazla partnerinizin olması riski artırır.
- HPV aşısının yapılması:HPV aşısı sonucunda oluşan antikorlar, aşının içerdiği HPV tiplerine karşı tam ve kalıcı savunma sağlar.
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek:Sigara, alkol ve madde bağımlısı olmak ya da savunma sistemini bozan bir hastalık ya da ilaç kullanmak HPV bulaşma riskini artırır.
- Prezervatif gibi bariyer yöntemleri kullanmak: Cinsel ilişki sırasında kondom kullanılması HPV riskini azaltır. Ancak prezervatifler genital bölgeyi tam olarak kapatmadıkları için tam koruma sağlamazlar.
- Düzenli smear ve HPV testleri: HPV enfeksiyonunu tamamen önlemek mümkün olmasa da HPV enfeksiyonunun neden olduğu CIN/SIL lezyonları ile rahim ağzı kanserini önlemek mümkündür. Bu amaçla sistematik smear ve HPV testleri yapılmalıdır.
- Kişisel eşyaları paylaşmamak:Giyim veya cinsel oyun araçları gibi kişisel eşyaların paylaşılması bulaşmanın artmasına neden olur.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
